Typy astmy

Przez wiele lat lekarze rozróżniali dwa typy astmy - je­den spowodowany czynnikami zewnętrznymi w stosunku do organizmu, występującymi w otaczającym środowisku, drugi - wywołany przyczynami powstałymi wewnątrz or­ganizmu. Typy te nazywa się zwykle astmą „zewnątrzpochodną" (egzogenną) lub „atopową" i astmą „wewnątrzpo-chodną" (endogenną). • Astma egzogenna lub atopowa („atopowy" oznacza wrodzone skłonności alergiczne) - objawia się niepra­widłową reaktywnością („alergia") na składniki po­karmowe, infekcje wirusowe i bakteryjne, wchłania­ne z powietrzem wdechowym drobne cząsteczki, ta­kie jak: pyłki roślinne, roztocza kurzu domowego i fragmenty sierści zwierząt. Owe występujące w śro­dowisku czynniki nazywane są alergenami i właśnie one wywołują astmę. (Termin „atopowy" został wpro­wadzony w 1923 roku dla opisania pacjentów z pew­nymi swoistymi zmianami z tendencją do wspólnego występowania. Astma i wyprysk [egzema] dziecięcy należą do takich zmian. Nienormalna wrażliwość u tych pacjentów przejawia się szczególną reaktywnością skóry. Alergią atopową nazywa się alergię wczesną [natychmiastową) - w tym znaczeniu, że reakcja na alergen pojawia się już po kilku minutach. Jest to for­ma występująca najczęściej. Inna postać to tak zwana alergia opóźniona, gdy reakcja pojawia się dopiero po kilku godzinach.) • Astma endogenna jest uznawana za zjawisko będą­ce konsekwencją czegoś dziejącego się w nas. Przypu­szcza się, że jej pochodzenie jest uwarunkowane ge­netycznie. Specjaliści, którzy zajmowali się tym ty­pem astmy, opisywali zależność pomiędzy jej przebie­giem a warunkami pogodowymi w różnych porach roku. Zimne, suche powietrze nasila objawy, powodu­jąc zwężenia dróg oddechowych. Ciepłe, wilgotne po­wietrze może również prowadzić do trudności w od­dychaniu i u niektórych chorych wywołuje hiperwen-tylację - co dosłownie oznacza oddychanie nadmier­ne. W większości przypadków hiperwentylacja spowo­dowana jest przez stany lękowe i prowadzi do głodu tlenowego. Przytoczony podział astmy na endogenną i egzogenną jest już nieaktualny. Jednakże w pewnym stopniu pomaga w zróżnicowaniu astmy przy porównywaniu różnych pa­cjentów. Wydaje się, że część pacjentów cierpi przede wszy­stkim „wewnętrznie" - bez istotnego wpływu czegokolwiek z otoczenia, podczas gdy przyczyną choroby innych są głów­nie czynniki pochodzące z zewnątrz, takie jak pyłki roślin­ne czy sierść zwierzęca. Astma jednak nie poddaje się kla­syfikacjom. Wiele czynników może odgrywać rolę zarówno w astmie endogennej, jak i egzogennej - a czynniki psy­chiczne zwykle współdziałają z czynnikami fizycznymi w nasilaniu objawów. Jedyne, co możemy powiedzieć z cał­kowitą pewnością, to to, że astma zawsze dotyczy dróg od­dechowych - płuc i oskrzeli - czyli układu oddechowego.